Od marca 2011 do polskiego prawa wprowadzono możliwość rozporządzania wyszczególnionymi składnikami majątku na rzecz konkretnych, wskazanych w testamencie osób.
W poprzednim stanie prawnym, sporządzając testament można było jedynie wskazywać spadkobierców za pomocą procentowego udziału w całości majątku.
W chwili obecnej, za pomocą zapisu testamanetowego możliwe jest więc takie rozrządzenie, mocą którego spadkodawca postanawia, że oznaczona osoba (zapisobiorca) nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy).
Istotnym ograniczeniem zapisu windykacyjnego jest wprowadzony przez ustawodawcę wymóg odpowiedniej formy. Zgodnie bowiem postanowieniami Kodeksu Cywilnego, w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (zapis windykacyjny).
Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być:
1) rzecz oznaczona co do tożsamości,
2) zbywalne prawo majątkowe,
3) przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne,
4) ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności.
Warto podkreślić, że zapis windykacyjny jest skuteczny tylko, jeżeli w chwili śmierci spadkodawcy przedmiot zapisu należy do spadkodawcy i nie był on zobowiązany do jego zbycia. Jeżeli przedmiotem zapisu jest ustanowienie dla zapisobiercy użytkowania lub służebności, zapis jest bezskuteczny, gdy w chwili otwarcia spadku przedmiot majątkowy, który miał być obciążony użytkowaniem lub służebnością nie należy do spadku albo spadkodawca był zobowiązany do jego zbycia
Rozwiązania, o których piszę powyżej, dają spadkodawcy większą i bardziej elastyczną możliwość dysponowania własnym majątkiem, co powinno się przyczynić do zmniejszenia natężenia konfliktów w postępowaniach spadkowych oraz bardziej sprawiedliwej realizacji woli spadkodawców.